Elektrisch varen

 

Voordelen elektrisch varen

Elektrisch varen is niet bedacht om het varen met een brandstofmotor te vervangen, maar om een premium vaarervaring te bieden. Elektrisch varen is schoon, stil en vereist minder onderhoud. 

Waarom elektrisch varen?

  • Onderhoudsvrij: Elektrisch varen bespaart je tientallen uren aan onderhoud en maakt het dus gemakkelijk in de praktijk. Je hoeft nooit dure jaarlijkse onderhoudsbeurten te doen, brandstof te vervoeren of je motor opnieuw winterklaar te maken. Hierdoor bespaar je tijd en geld.
  • Verbazingwekkend stil: Zin in een ontspannen tocht? Dat is precies wat elektrisch varen biedt. Het is de perfecte keuze voor bijvoorbeeld als je wilt gaan vissen, ze horen je amper aankomen. Het is ook ideaal voor een familietripje zonder dat de luide motor jouw gesprekken onderbreekt.
  • Milieuvriendelijk: Nul uitstoot van broeikasgassen en de motoren zullen geen olie of brandstof lekken.
    Zorgeloos vervoer: geen vlekken of stank in je auto bij het vervoer van de brandstof of motor.
  • Geen schadelijke uitlaatgassen: Een boottocht met familie en vrienden zonder de vieze uitlaatgassen. Het kiezen van een elektromotor betekent dat er geen schadelijke stoffen worden ingeademd door je en jouw passagiers.
  • Geldbesparend: zie onderaan dit artikel.

 

Is elektrisch varen een optie?

Ja voor de meeste boten in Nederland is het zelfs de beste optie én voordeligste optie. 

We leggen uit dat je met de meeste boten tot 7 meter een dag kunt varen met 7 kilometer per uur met slechts 3 kW aan motorvermogen en 4 kWh accuvermogen. Het bereik is dan minimaal 30 kilometer wat voldoende is voor de meeste vaarders. Wil je met een zware boot lang met hoge snelheid varen dan is elektrisch varen alleen als hybride of in foilvorm een optie. Hybride vaar je door het plaatsen van een elektrische hybride binnenboordmotor bij de bestaande motor, een tweede elektrische buitenboordmotor naast een brandstof buitenboordmotor of door het plaatsen van een pod motor. Hybride kan ook door het plaatsen van een aggregaat zo kun je laden terwijl je vaart. 

 

Vaarsnelheid elektrische motor

Heb je een planerende boot (die over het water kan 'scheren' in plaats van alleen door het water)? Dan kun je sneller dan de rompsnelheid. Anders is de maximum snelheid de rompsnelheid. De rompsnelheid bereken je door de wortel van de waterlijn van het schip in meters te vermenigvuldigen met 4,5. Waterlijn = het deel van de bootlengte dat het water raakt. Weet je de waterlengte niet, neem dan de lengte van de boot en trek daar gemakshalve een halve meter af.
Dus bij een waterlijn van:

  • 8 meter bereik je 13 kilometer per uur;
  • 7 meter bereik je 12 kilometer per uur;
  • 6 meter bereik je 11 Kilometer per uur;
  • 5 meter bereik je 10 kilometer per uur;
  • 4 meter bereik je 9 kilometer per uur;
  • 3 meter bereik je 8 kilometer per uur. 

De kruissnelheid is de economische snelheid waarmee een boot zich zo efficiënt mogelijk kan voortbewegen. Deze snelheid is altijd een afweging tussen snelheid en brandstofverbruik. De economische snelheid is 70% van de rompsnelheid dus bij:

  • 8 meter = 9 kilometer per uur;
  • 7 meter = 8 kilometer per uur;
  • 6 meter = 8 kilometer per uur;
  • 5 meter = 7 kilometer per uur;
  • 4 meter = 6 kilometer per uur;
  • 3 meter = 6 kilometer per uur. 

Voor de rompsnelheid heb je maar liefst 3 keer zoveel vermogen nodig als de economische snelheid. Dan is de accu snel leeg en bereik je slechts een 30% hogere snelheid.
Dus in vrijwel alle gevallen zul je varen tussen de 6 en 9 kilometer per uur bij een (niet planerende) boot van 4 tot 8 meter. De topsnelheid is meestal 30% hoger alleen is het verbruik dan 300% hoger. 
Het kan wel verstandig zijn om een motor te nemen die de rompsnelheid kan behalen omdat je met tegenwind of rivierstroming van 5 kilometer per uur te maken kunt hebben. Of wanneer je accucapaciteit over hebt en gewoon sneller wilt varen.
Meer vermogen heeft vaak geen enkel effect. We adviseren voor motorvermogen daarom 2 tot 3 keer het benodigde vermogen voor de economische kruissnelheid. 

 

Elektrisch snel varen

Dan is een geoptimaliseerde rompvorm van belang. Zoals de Pure 585 van Pure Boating een van de opvallende kenmerken van deze innovatieve rompvorm is de efficiëntie in het snelheidsbereik van 12 tot 20 kilometer per uur, ideaal voor momenten waarop je niet te hard wilt varen, maar toch vooruit wilt komen. Of de Marinaut 540 sloep behaalt met een 6kW Elektrische buitenboordmotor een snelheid tot 15 kilometer per uur.

Afhankelijk van de lengte van de waterlijn, komt de boot nauwelijks over de rompsnelheid heen, hoeveel vermogen er ook toegevoegd wordt. 

Snelle boten kunnen er wel overheen klimmen, en gaan vanaf zo'n 25 kilometer per uur weer netjes en efficiënt varen, omdat ze in plané komen. Snelle boten zijn langzamer varend soms geen fijne boten, zeker in het gebied tussen rompsnelheid en planeren in.

Een zeer efficiënte rompvorm heeft weinig vermogen nodig, en gaat haast onmerkbaar over de rompsnelheid heen. Geen hekgolf, met hinderlijke golfslag, geen herrie en voor je het weet glijd je iedereen soepeltjes voorbij, elektrisch! Een zeer voldoenend gevoel, wat je eigenlijk zelf moet ervaren om echt te kunnen begrijpen.

"Cheat hull speed bron: PureBoating.nl, bewerkt".

Benodigd motor- en accuvermogen

De benodigde hoeveelheid motor- en accuvermogen is afhankelijk van het totale gewicht.

Neem het gewicht van de boot (veel sloepen wegen tussen de 400 en 1.000 kilogram) en tel daarbij 450 kilogram op voor motor, accu en 4 volwassen.

Vermenigvuldig het totale gewicht met 1,1 en je hebt het benodigde vermogen. Dus bij een totaalgewicht van 850 kilogram heb je 935 Watt (0,94 kW) vermogen nodig voor economische snelheid. Voor rompsnelheid is 3 keer zoveel vermogen nodig, hiervoor vermenigvuldig je het totale gewicht met 3,3. Voor een totaal gewicht van 850 kilogram heb je dus 2,8 kW vermogen nodig. Voor zout water heb je 25% extra vermogen nodig dus in het voorbeeld van 2,8 kW wordt het 3,5 kW. 
Voor het vermogen van jouw boot kun je volstaan met meestal 2 x het vermogen voor economische snelheid. Wil je af en toe de rompsnelheid kunnen behalen of vaar je in gebieden met veel stroming dan kun je bijvoorbeeld 3x het vermogen nemen. Bij een rustige plas en weinig vaarafstand kan ook 1x het vermogen voor economische snelheid voldoende zijn. Neem je meer dan 3x het vermogen dan heeft dat geen effect. De boot zal dan niet sneller gaan varen. 
Neem je te weinig vermogen ook dan kom je vooruit zie deze video; een zeilboot van 12,5 ton vaart 5 kilometer per uur met een 1 kW motor. 
In de praktijk vaar je meestal slechts op 20 tot 30 procent van het vermogen (bron: Epco Ongering Vaartesten.nl). 

Elektromotoren hebben overigens 4 keer zoveel stuwvermogen dan benzinemotoren dus een 1 pk elektromotor is daarbij gelijkwaardig aan 4 pk brandstofmotor. 1 LBS aan stuwvermogen kan 10 tot 20 kilogram voortstuwen.

Om het juiste vermogen van een elektromotor voor een boot te bepalen volstaat het overigens niet de pk’s om te rekenen in kW (factor 1,7). Een belangrijke reden is dat de vermogens op verschillende manieren worden gemeten. Bepalend voor het effect van de motor op een boot is niet zozeer het opgenomen vermogen in kW of het asvermogen in pk, maar de stuwkracht. Dus welke kracht levert de schroef die in het water draait op de boot? Een elektromotor kent daarbij minder verlies onder andere door het hogere koppel over het hele toerenbereik. Daardoor kan een grotere, efficiëntere schroef worden gebruikt met meer stuwkracht. Hierdoor is het het slepen of verplaatsen van objecten en personen kinderspel. 
Bijvoorbeeld een 6 pk (4,5kW) verbrandingsmotor is vergelijkbaar met een 3 kW elektromotor van Torqeedo (factor 2,5). Van het bruto input vermogen blijft netto evenveel vermogen over op de as als netto stuwkracht op de propeller. Meer details. 

Wil je het vermogen van een elektromotor omrekenen naar pk dan kun je dus met factor 1,7 tot 2,5 rekenen. Een 6kW elektrische bootmotor is dan vergelijkbaar met een 10 pk (voortstuwingsvermogen) tot 15 pk (stuwkracht) brandstofmotor.

Een andere reden dat veel boten standaard worden uitgerust met grotere verbrandingsmotoren dan nodig is om ze op de maximale snelheid te krijgen. Een reden is dan omdat deze dan “rustiger loopt” bij lagere snelheden. Een elektromotor zal altijd rustiger lopen. 

Hoe lang en hoe ver kan ik varen?

Dat hangt af van het gewicht, de snelheid en de accucapaciteit. Het verbruik per uur is gelijk aan het aantal kW dat nodig is voor de gewenste snelheid. Met een totaal gewicht van 850 kilogram en economische vaarsnelheid is dat dus 0,94 kW per uur. 

Wil je 6 uur non stop op economische snelheid varen, met een totaal gewicht van 850 kilogram? Dan heb je een accu nodig van 850 * 1,1 * 6 = 5.610 kWh.

 

Welke afstanden en vaartijd leg je af op een dag?

- Ga uit van een vaartijd van 2 tot 3 uur bij kleine tochten binnen een plassengebied of in de stad met een afstand tot 20 km.
- Ga uit van een vaartijd van 3 tot 4 uur bij dagtochten binnen een regio met een afstand tot 40 km. Drie à vier uur vaart de gemiddelde watersporter op een dag (bron: Epco Ongering Vaartesten.nl).
- Ga uit van een vaartijd van 5 tot 6 uur bij tochten in vakanties voor langere afstanden, tot 60 km per dag.
- Ga uit van een vaartijd van 7 tot 8 uur bij lange vaardagen met een afstand tot 80km (Aquatec, 2019).

In de berekening gaan we uit van een afstand van 30 kilometer bij een snelheid van 8 kilometer per uur = 4 uur non stop varen. In de praktijk vaar je langer doordat je niet altijd voluit vaart en soms ook stil ligt.

Hoeveel accucapaciteit heb ik nodig bij verschillende totaalgewichten?

  • 450 kilogram: 2,0 kWh accucapaciteit
  • 850 kilogram: 3,7 kWh accucapaciteit
  • 1000 kilogram: 4,4 kWh accucapaciteit
  • 1200 kilogram: 5,2 kWh accucapaciteit
  • 1500 kilogram: 6,5 kWh accucapaciteit
  • 2000 kilogram: 8,7 kWh accucapaciteit
  • 3000 kilogram: 13,1 kWh accucapaciteit

Een Lithium lifepo4 accu is de beste accu deze is ook 2 tot 3 keer zo licht en kleiner dan een Lood AGM accu. De prijs is wel 2 tot 3 keer zo hoog, de levensduur is ook 3 keer zo lang. Wat betreft de levensduur haal je met Lood AGM ook wel 400 keer ontladen dus dat is voor een boot ruim voldoende. Sluit Lood AGM accu bij voorkeur doorlopend aan op de (druppel)acculader.

 

Samengevat

Voor veel boten, van ongeveer 5 meter en 850 kilogram totaalgewicht, geldt dat een motor van 3kW en een accu van 4kWh voldoende is voor een vaardag van 30 kilometer waarbij je 7 kilometer per uur kunt varen. 

Om de rompsnelheid van 10 kilometer per uur te bereiken heb je 2,8 kW nodig. Dus een motor van 3 kW en accu van 4 kWh zullen dan voldoende zijn. Vaar je langzamer of met minder volwassenen dan kun je op een vaardag nog langer en verder varen.De investering inclusief accu is al gelijkwaardig aan een brandstof buitenboordmotor. Zonder onderhoudskosten en lagere brandstofkosten is de investering bij een elektrische motor al direct lager.

 


Bereken het in detail zelf voor jouw boot. Op basis van de lengte van je boot en het gewicht zie je direct jouw:

  • Economische snelheid;
  • Rompsnelheid;
  • Vermogen voor rompsnelheid;
  • Vermogen voor economische snelheid;
  • Benodigd accuvermogen voor gewenste bereik op economische snelheid;
  • en de Non-stop vaartijd bij het gewenste vaarbereik.

Realiseer je wel dat elke boot anders is. Een slanke, lichte boot vaart bijvoorbeeld efficiënter dan een brede en zware. Ook het vaargebied is van belang. Bij varen op beschut water en voor kortere afstanden kan een lichtere motor toegepast worden dan bij varen op ruim water.

We geven hierover ook graag advies, bij voorkeur via de chat!

 

Productadviezen

 

Geldbesparing

De totaalinvestering is momenteel ongeveer nauwelijks hoger dan een 10 tot 20 pk brandstofmotor. Op basis van een verbruik van 2 liter per uur zijn de verbruikskosten voor de brandstofmotor bij 2 euro per liter; 4 euro per uur en afgerond 15 euro per dag. Bespaar bij 10 dagen per jaar varen dus 150 euro per jaar. 
Bij de elektromotor zijn de stroomkosten slechts 2,2 kW en 0,55 euro op basis van 0,25 KwH.
Een hele dag varen voor minder dan een euro! Bespaar ook op de onderhoudskosten. Een brandstofmotor heeft een jaarlijkse kleine onderhoudsbeurt nodig (110 euro) en soms een grote beurt (200 euro). Ook hierop bespaar je dus ongeveer 150 euro per jaar. Dus al het eerste jaar bespaar je al 300 euro. 

 

Laden met zonnepanelen

Ideaal als je geen stopcontact bij de boot hebt. We kunnen vouwbare zonnepanelen leveren die je op de boot kunt leggen. Tijdens het varen leg je de zonnepanelen in de boot.

1). 100 Wp: 100*70 centimeter voor 12 volt motor. In maximaal 3 dagen (in het vaarseizoen) kun je 1 kWh laden.

2). 200 Wp:  200 * 140 centimeter voor 12 of 24 volt motor. In maximaal 3 dagen kun je 2 kWh laden of 4 kWh in 6 dagen. 

3). 400 Wp: 400*140 centimeter voor 12, 24 of 48 volt motor. In maximaal 3 dagen kun je 4 kWh laden of 8 kWh in 6 dagen. 

 

Thuis laden

Ook kunnen we draagbare 1 kWh accus leveren die je thuis kunt laden als je niet bij de boot kunt laden. 

 

Subsidie

De elektrische bootmotoren en lithium accu's komen in aanmerking voor Milieu-investeringsaftrek en Willekeurige afschrijving milieu-investeringen voor vaartuigen die bedrijfsmatig worden ingezet. Dat scheelt tot 36%! 

 

 

 

Bereken de te behalen snelheid van je boot